Na kim ciąży obowiązek alimentacyjny i komu przyznawane jest świadczenie alimentacyjne?

Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu przez osobę fizyczną innej osobie środków pieniężnych niezbędnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Pozew o alimenty może złożyć wyłącznie osoba do nich uprawniona, która znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej i w związku z tym, nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Kto jest zobowiązany do obowiązku alimentacyjnego i komu przyznawane są alimenty? Sprawdźmy.

Kogo dotyczy obowiązek alimentacyjny?

Obowiązek alimentacyjny ciąży na krewnych w linii prostej, czyli rodzicach, dzieciach, dziadkach, wnukach oraz na rodzeństwie (rodzonym i przyrodnim). Oprócz tego może on odnosić się do osób, których pokrewieństwo wynika nie z więzów krwi, ale z osobistych powiązań. Wobec tego o alimenty mogą starać się również dzieci adoptowane oraz ich rodzice adopcyjni.

Obowiązek dostarczania środków utrzymania dotyczy także powinowatych. Powinowactwo powstaje poprzez zawarcie małżeństwa między małżonkami a krewnymi drugiego małżonka. Oznacza to, że ojczym i macocha względem pasierba i na odwrót mogą domagać się alimentów.

Obowiązek alimentacyjny ma charakter wzajemny, co oznacza, że osoby powiązane danym pokrewieństwem mogą być uprawnione i jednocześnie zobligowane do świadczenia alimentacyjnego. Przy ustalaniu alimentów nie bez znaczenia pozostaje także stopień pokrewieństwa. Mianowicie pierwszeństwo dotyczy zstępnych, czyli dzieci, wnuków i prawnuków przed wstępnymi, czyli rodzicami dziadkami i pradziadkami. Wstępni mają natomiast obowiązek przed rodzeństwem, które znajduje się w bocznej linii krewnych.

Komu przyznawane są alimenty?

Świadczenia alimentacyjne przyznawane są przede wszystkim nieusamodzielnionym dzieciom i ich udzielenie nie jest zależne od ich niedostatku. Obowiązek dostarczania środków finansowych trwa tak długo, jak długo dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać i zaspokoić podstawowych potrzeb. Ponadto obowiązek alimentacyjny dotyczy również rodziców pełnoletnich dzieci, które m.in. z powodu kształcenia się, nie są w stanie podjąć pracy i zdobyć środków potrzebnych na utrzymanie się.

Alimenty mogą być przyznane również rodzicom od ich pełnoletnich dzieci, jeżeli rodzice nie posiadają wystarczających finansów na utrzymanie się, a ich sprawność fizyczna i/lub zdrowie nie pozwalają na podjęcie pracy. W takiej sytuacji rodzice mogą złożyć wniosek, również z pomocą specjalistów z Kancelarii Radcy Prawnego Aneta Wasiluk w Gdańsku o świadczenie do swoich dzieci, o ile są one pełnoletnie, samodzielnie się utrzymują, a ich możliwości zarobkowe umożliwiają wsparcie finansowe rodziców.

Obowiązek alimentacyjny spoczywa także na małżonkach lub byłych małżonkach. W czasie trwania małżeństwa oboje małżonkowie mają obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny, jednak jeden z nich może ten obowiązek realizować np. poprzez osobiste starania o wychowanie dzieci. W przypadku byłych małżonków (po rozwodzie) warto pamiętać o tym, że jeśli małżeństwo zostało rozwiązane z orzeczeniem o wyłącznej winie jednego małżonka, drugi małżonek nie musi być w tzw. niedostatku i może uzyskać alimenty dożywotnio. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie lub z winy obu stron, małżonek uprawniony musi być w niedostatku.

Nadto, przy rozwodzie bez orzekania o winie alimenty przysługują co do zasady max przez okres 5 lat.