Z czego wynikają spory spadkowe i jak się je rozstrzyga? 

Po śmierci bliskiej osoby powstaje pytanie, co zrobić ze zgromadzonym przez nią majątkiem. W momencie otwarcia spadku między spadkobiercami nierzadko dochodzi do konfliktu. Sytuacja, w której pomiędzy spadkobiercami nie ma zgody w sprawie podziału majątku, nosi nazwę sporu spadkowego. Jakie są najczęstsze przyczyny sporów spadkowych i jak się je rozstrzyga?

Najczęstsze przyczyny sporów spadkowych 

Mimo że polskie prawo jasno określa, że spadek można nabyć w przypadku należenia do kręgu spadkobierców wskazanych przez ustawę (Kodeks cywilny) lub w wyniku postanowień testamentowych, nie zapobiega to pojawianiu się rozbieżności.

Podstawą większości sporów spadkowych jest przeświadczenie, że dziedziczona część spadku powinna być większa niż ta, która faktycznie przypadła w udziale – tłumaczy prawnik z Kancelarii Radców Prawnych i Doradców Podatkowych Andrzeja Paproty z Siedlec. Osoby niezadowolone z otrzymanej części majątku mogą próbować kwestionować testament, dowodząc, że zmarły w momencie jego sporządzania był niepoczytalny lub na jego wolę istotny wpływ miały osoby trzecie. Takie zdarzenia, po udowodnieniu ich wystąpienia, mogą być podstawą do stwierdzenia nieważności testamentu.

Zdarza się, że grono spadkobierców powiększa się o osoby nieuwzględnione przy obejmowaniu spadku. Przykładem może być sytuacja, w której o udział w spadku ubiega się dziecko zmarłego spoza związku małżeńskiego. Polskie prawo spadkowe określa, że takie dziecko ma identyczne prawa w zakresie dziedziczenia, co dzieci ze związków małżeńskich. Spór spadkowy może wynikać także z roszczeń osób najbliżej spokrewnionych ze zmarłym – małżonka oraz dzieci. Mogą oni domagać się otrzymania odpowiedniego zabezpieczenia na przyszłość, proporcjonalnego do tego, co pozostawił zmarły. Warto również mieć na uwadze, że do masy spadkowej wliczają się wszystkie darowizny otrzymane od spadkodawcy za jego życia. Mogą one wpłynąć na pomniejszenie udziału w podziale spadku, co może być zarzewiem konfliktu.

Jak rozwiązać spór spadkowy? 

Spór spadkowy może być rozwiązany na dwa sposoby. Jeśli strony mimo wszystko są w stanie się porozumieć, spór rozstrzygany jest polubownie. W przeciwnym wypadku rozstrzygnięciem sporu zajmuje się sąd, który ma jednak obowiązek nakłaniać strony do ugodowego załatwienia sprawy. Jeśli polubowne rozstrzygnięcie sporu jest niemożliwe, podziałem spadku zajmuje się sąd.

W celu pomyślnego rozwiązania sporu spadkowego warto zastanowić się nad skorzystaniem z usług prawnika specjalizującego się w prawie spadkowym. Jest on w stanie udzielić pomocy w oszacowaniu udziału poszczególnych osób w dziedziczonym majątku czy zebraniu dowodów pozwalających na podważenie wiarygodności testamentu, a także przygotowaniu pozwów i wniosków. Prawnik może podjąć pierwsze kroki w celu polubownego rozwiązania sporu – zarówno przed wszczęciem procesu sądowego, jak i w jego trakcie – przedstawiając płynące z tego korzyści, jak również reprezentować klienta na sali rozpraw podczas postępowania.